منو
پرلیت در واقع گدازه های منجمد شده ی آتشفشانی می باشد که در درون آن مقداری آب وجود دارد که با حرارت بین ۴۰۰ الی ۱۳۰۰ درجه سانتی گراد خارج می شود که این عمل، باعث تغییر رنگ ماده ی خاکستری به ماده ی سفید رنگ می شود و این گونه، پرلیت تولید می شود.
پرلیت دارای خواص و ویژگی های منحصر به فردی می باشد که باعث شده است کاربردهای بسیاری در صنعت ساختمان سازی، فیلتراسیون، ریخته گری، سنگشور کردن پارچه های جین، صنعت کشاورزی و پرورش گل و گیاه داشته باشد. که البته در این مقاله به بیان کاربردهای پرلیت در صنعت ساختمان سازی و مزایای آن می پردازیم.
پرلیت ساختمانی دارای مزایای بسیاری می باشد که باعث شده است، استفاده از آن در صنعت ساخت و ساز رواج بسیاری داشته باشد. در ذیل به تعدادی از ویژگی های پرلیت اشاره شده است:
• از ویژگی های پرلیت می توان به وزن کم آن اشاره کرد که نسبت به دیگر انواع ملات های سفالی و سیمانی دارای وزن کمتری می باشد. این وزن سبک آن، باعث حمل سریع و سرعت بالای اجرا و نصب می شود و علاوه بر آن، در هنگام زمین لرزه باعث کاهش چشمگیر تلفات می شود.
• از مزایا و ویژگی های مهم آن، عایق بودن در مقابل صوت و صدا می باشد. این ماده با دارا بودن ساختمان سلولی شبیه حرف C، یک عایق صوتی کارآمد می باشد که باعث کاربرد آن در ساخت مدارس، هتل ها و اماکن امنیتی شده است.
• پرلیت و مصالح و ملات ساخته شده از آن، در برابر حریق و حرارت مقاوم هستند و عایق بندی آن ها حدود ۲۰ برابر مصالح سیمانی و بتن های معمولی می باشد. این نوع عایق بندی، باعث کاهش مصرف انرژی در تاسیسات و ساختمان ها می شود.
• بلوک سبک های ساخته شده از پرلیت به دلیل دارا بودن این ماده ی سیلیکاتی، از مقاومت بالایی در برابر ریزش و زلزله برخوردار می باشند.
• پرلیت و مصالح ساخته شده از آن، در برابر مواد اسیدی و قلیایی مقاوم می باشند.
• این نوع ماده ی سیلیکاتی، خاصیت رنگ پذیری بالایی دارد و می توان بلوک های پرلیتی را در رنگ بندی های متنوع تولید کرد و امکان رنگ کل ضخامت دیوار وجود دارد به طوری که اگر یک لایه از رنگ دیوار برداشته شود، لایه ی زیرین آن دارای همان رنگ می باشد.
• پرلیت در برابر آب و رطوبت مقاوم می باشد.
• از دیگر خواص آن، می توان به قابلیت بالای انعطاف پذیری آن و شکل پذیری مطلوب آن اشاره کرد.
• همچنین به دلیل چگالی کم و وزن سبک آن، می توان گفت که مصالح ساخته شده از پرلیت، در رده ی ایمنی بالایی قرار دارند.
پرلیت منبسط که به اختصار پرلیت گفته می شود هشتمین ماده (عایق) دانه ای سبک در دنیا است که معمولا از سنگ طبیعی آتشفشانی منبسط شده در اثر حرارت ساخته می شود تا تشکیل ساختار سلولی دهد. پرلیت نوعی سنگ سیلیکونی حاصل از گدازه آتشفشان است که طی سوابق به دست آمده از قرن سوم پیش از میلاد شناخته شده و با توجه به ویژگی های منحصر به فرد خود در سال ۱۹۴۰ در آمریکا و در سال ۱۹۴۶ در اروپا مورد بهره برداری قرار گرفته است.
امروزه پرلیت در صنایع مختلف از جمله : ساختمان – نفت – پتروشیمی – نساجی – فیلتراسیون – نظامی – کشاورزی و … کاربرد های فراوانی دارد.
سنگ پرلیت را نخست خرد و سپس دانه بندی می نمایند. پرلیت دانه بندی شده ابتدا به بخش پیش گرم و از آنجا به داخل کوره هدایت می گردد. دمای داخل کوره میان ۱۰۰ تا ۷۰۰ درجه سانتیگراد و بر پایه ترکیب شیمیایی و میزان آب موجود در پرلیت تنظیم می شود. پرلیت در داخل کوره منبسط و به کمک جریان هوا به طرف بالا رسانده می شود. مواد زاید به طرف پایین کوره سقوط می کنند.
صنعت ساختمان مصرف کننده عمده پرلیت بوده و خواهد بود. حدود ۶۵ تا ۷۰ درصد از تولید پرلیت در این صنعت مورد استفاده قرار می گیرد. به طور کلی پرلیت در بخش های ساختمانی به عنوان قلوه سنگ در تولید بتن، در تهیه ملات، پلاستر، به عنوان عایق نامتراکم در بین دیوارهای بنایی و آجری، به عنوان بخشی از صفحات و پانل های آماده و به عنوان پرکننده و بافت دهنده در رنگ ها بکار می رود. با توجه به توضیحات فوق، بلوک سبک عایق با دانه های پرلیت، از مصالح ساختمانی پر طرفدار در ساخت و ساز هستند.
پرلیت به دلیل دارا بودن مزایای بسیار، دارای کاربردهای بسیاری در ساخت و ساز می باشد که در ذیل به تعدادی از آن ها اشاره شده است:
از پرلیت در ساخت بلوک بتنی و سیمانی پرلیتن استفاده می شود؛ این نوع بلوک ها دارای وزنی کم می باشند که باعث شده است سرعت نصب این نوع بلوک ها بالا باشد و علاوه بر آن، از هزینه هایی همچون؛ هزینه ی نصب، اجرا و حمل کاسته شود. از دیگر مزایای این نوع بلوک ها می‌توان به عایق بودن آن در برابر حرارت و برودت اشاره کرد که در نتیجه باعث کاستن مصرف انرژی در ساختمان می شود.
یکی دیگر از کاربردهای آن، استفاده در تهیه ملات بتن می باشد که البته این نوع کاربرد پرلیت، بسیار محسوس و چشمگیر نمی باشد. در واقع این نوع ماده با اضافه شدن به ملات سیمان باعث سبکی، مقاوم شدن آن در برابر جذب رطوبت و همچنین؛ باعث تسریع در پمپاژ ملات سیمان به طبقات بالای ساختمان می شود.
یک نوع بتن وجود دارد که در تولید آن از؛ پرلیت، سیمان، آب و الیاف پنبه نسوز بهره گرفته شده است و به دلیل سبکی و چگالی کم، به بتن سبک شناخته شده است؛ بتن سبک جهت عایق کاری سطوح بام، کف و دیوار مورد استفاده قرار می گیرد. البته لازم به ذکر است که بتن های سبک، استحکام و مقاومت بتن های معمولی را ندارند و پرلیت نقش بسیار مهمی در عدم انتقال حرارت دارد و در واقع هر چه میزان آن در بتن بیشتر باشد، میزان انتقال حرارت در بتن نیز پایین تر است.
از دیگر کاربردهای پرلیت در صنعت ساختمان، استفاده از آن در تولید پلاسترها می باشد. این نوع ماده در حدود ۲۵ درصد وزن مواد استفاده شده در پلاسترها می باشد که البته در تولید پلاسترهای معمولی با دیگر آگرگانها، همچون؛ ورمیکولیت ترکیب می شود. ملات های پلاستر پرلیتی دارای مزایایی می باشد که در ادامه به آن ها اشاره شده است:
_ این نوع ملات های پلاستر به دلیل دارا بودن خاصیت ارتجاعی و کم بودن انبساط طولی آن، در معرض ترک خوردگی کمتری قرار دارند.
_ از دیگر مزایای آن، بالا بودن سرعت خشک شدن و شکل گرفتن آن در قالب می باشد.
_ قابلیت عایق صوتی و حرارتی ملات های پلاستر پرلیتی بیشتر از ملات های ماسه ای می باشد.
_ از خاصیت چسبندگی بالایی در سطوح صاف و متراکم بهره مند هستند.
_ استفاده از این نوع ملات های پلاستری در ساخت و ساز، باعث بالا رفتن مقاومت بنا در برابر حرارت و حریق می شود.
برای دریافت قیمت بلوک سیمانی کلیک کنید.
یکی از ویژگی های بارز این نوع ماده، قابلیت عایق صوتی آن است که باعث شده است در ساخت و ساز بسیار کاربرد داشته باشد. از کاربردهای پرلیت در ساخت مصالح، می توان به تولید آجرهای با قابلیت عایق صوتی و حرارتی اشاره کرد که به همین دلیل در ساخت اماکنی که سر و صدا زیاد است و نیاز به عایق بندی صوتی مناسب وجود دارد، استفاده می شود و البته لازم به ذکر است که این قابلیت عایق صوتی آن بسته به ضخامت آجر و وجود حباب های ریز در داخل آن متفاوت است.
این نوع از آجرهای عایق صدا و صوت، غالباً در برابر حرارت نیز عایق هستند که می توان گفت، آجرهای پرلیتی در برابر محدوده دمایی ۲۱۸ تا ۱۰۸۰ درجه سانتی گراد عایق هستند و امکان پخش آتش از طریق آن ها وجود ندارد و از پخش آتش سوزی در ساختمان جلوگیری می کنند.
در صنعت ساختمان سازی و سد سازی از بتن سبک دارای پرلیت منبسط شده و سیمان پرتلند استفاده می شود. استفاده از این نوع بتن های سبک در سقف، باعث بالا رفتن مقاومت آن ها در برابر حریق و باد می شود.
عایق کاری لوله ها و سیستم های الکتریکی کف ساختمان ها از اهمیت خاصی برخوردار است و به همین دلیل برای این امر، از پرلیت منبسط شده استفاده می شود که از مقاومت بالایی در برابر آتش و حرارت برخوردار است و علاوه بر آن، از جذب آب و گرد و غبار ممانعت می کند.
عایق پرلیتی در کف ساختمان ها و قسمت زیرین اتاق ها، برای کاهش انتقال صوت از طبقات زیرین و کف ساختمان به داخل اتاق استفاده می شود.
پرلیتی که جهت عایق بندی زیر طبقات استفاده می شود؛ یک نوع ماده ی غیرآلی است که فاسد نمی شود، قابلیت اشتعال زایی پایینی دارد و مانع از تجمع موریانه ها در زیر طبقات می شود. البته باید گفت، هنگامی که از پرلیت جهت عایق بندی قسمت زیرین طبقات استفاده می شود، جذب آب و گرد و غبار در قسمت زیرین ساختمان و همچنین، انتقال صدا از قسمت زیرین به طبقات دیگر کاهش می یابد.
پرلیت به علت مقاومت در برابر آتش و حریق، وزن سبک و مقاومت در برابر پوسیدگی و خوردگی بسیار مورد توجه است و از آن برای پوشش و عایق بندی سیم های الکتریکی و لوله های آب استفاده می شود؛ چرا که اگر لوله ها عایق بندی نشوند و از پوشش مناسبی برای آن ها استفاده نشود، امکان پوسیدگی و از بین رفتن آن ها می شود و با عایق بندی شدن لوله ها توسط پرلیت منبسط شده، امکان جمع شدن ناخالصی ها در درون لوله ها تحت عنوان “فرآیند بهبود” کاهش می یابد.
پوشش های لوله ها به صورت استوانه ای یا صفحه ای می باشد که از پرلیت قالب ریزی شده و چسب های گوناگون ساخته شده است؛ این نوع پوشش، در برابر نفوذ آب مقاوم است و از انقباض و انبساط کمی برخوردار می باشد و به همین دلیل، برای عایق کاری لوله های به کار رفته در کارخانه ها، مولدهای بخار و توربین ها مورد استفاده قرار می گیرد.
پرلیت منبسط شده، دارای رنگ سفید برفی، وزن سبک، هزینه ی مواد رنگی کم و همچنین، پایین بودن جذب گرد و غبار برای استفاده در نماسازی ساختمان بسیار مناسب می باشد. نماهای پرلیتی قابل تولید به شکل های آجر، سنگ و چوب می باشند و در برابر آتش، حرارت و فرسایش مقاومت بالایی دارند.
زئولیت ها دارای دو نوع طبیعی و مصنوعی می باشند که از پرلیت برای تهیه ی انواع زئولیت مصنوعی استفاده می شود. در حال حاضر، حدود ۵۰ نوع زئولیت طبیعی کشف و حدود ۱۵۰ نوع زئولیت مصنوعی ساخته شده است. زئولیت های مصنوعی در صنعت کاربرد زیادی دارند که باعث شده است؛ با وجود ذخایر باارزش و عظیم زئولیت طبیعی، از صنعت حذف نشوند.
از دیگر کاربردهای آن در صنعت ساختمان سازی، استفاده از آن در ساخت سرامیک می باشد. از پرلیت در تهیه ی لعاب های رنگی به کار گرفته می شود. برای ساخت سرامیک و کاشی های کف و سرویس بهداشتی، به میزان ۱۲ تا ۳۵ درصد جایگزین فلدسپات موجود در ترکیب این نوع کاشی ها می شود.
در کشورهای پیشرفته، از این ترکیب سیلیکاتی به عنوان پرکردن حفره های موجود در بلوک های سیمانی استفاده می شود که آن، باعث کاهش انتقال حرارت در ساختمان و عایق بندی صوتی و حرارتی می شود.
▪︎ موارد ذکر شده، تنها بخشی از کاربردهای پرلیت در صنعت ساختمان سازی است و علاوه بر آن، در لعاب سازی، تولید گچ، پارتیشن های گچی سبک، خمیرهای آب بندی و پوشش کاذب کاربرد دارد.
مهمترین مصرف پرلیت در ساختمان به عنوان قلوه یا مصالح سنگی در تولید بتن سبک است که برای سقف، کف، دیوارهای جدا کننده و قطعات سبک وزن ساختمانی بکار می رود.
بیشترین مورد استفاده از پرلیت به عنوان بتن عایق سقف ساختمانهای مختلف از قبیل بیمارستانها، ساختمانهای اداری، فروشگاه ها، انبار ها و ساختمانهای تولیدی است. بتن پرلیتی خاصیت عایق دما (سرما و گرما) و مقاومت در برابر آتش را یک جا در خود دارد.
یکی از مهمترین خواص پرلیت هدایت حرارتی بسیار کم آن است که در کارهای ساختمانی و به خصوص مهندسی سرد خانه ها موارد استفاده فراوانی به وجود آورده است.
ضریب هدایت حرارتی پرلیت منبسط شده بسته به وزن مخصوص آن متفاوت و عموماً پایین است عایق کاری با این ماده در حرارت های پایینتر از۹۵۰°c معمول است. هدایت حرارتی آن بین ۰.۲۸-۰.۸ متغیر می باشد. غیر قابل اشتعال بودن از مزیت های دیگر پرلیت است.
وزن مخصوص پرلیت Kg/m3 ۱۰۰ است که در صورت استفاده در مصالح ساختمانی باعث کاهش وزن ساختمان شده و هزینه های ساخت و ساز کاهش می یابد.
از آنجایی که نیروی زلزله وارد بر سازه رابطه مستقیم با وزن سازه دارد با استفاده از مصالح سبک پرلیتی نیروی موثر زلزله کاهش یافته و به دلیل وزن سبک آوار تلفات جانی نیز به میزان چشمگیری کاهش می یابد.
مصالح سبک پرلیتی به دلیل ساختار سلولی خاص خود قابلیت عایقی تا ۲۰ برابر بتن معمولی را دارند. بنا بر آزمایشات انجام شده cm 1 اندود پرلیتی از نظر انتقال حرارت با ضخامت cm 8-10 دیوار آجری و ضخامت cm 18 دیوار بتنی و ضخامت cm 20 دیوار سنگی برابری میکند (پرلیت از -۲۹۶°c تا ۱۰۹۶°c دارای خاصیت عایقی می باشد.)
این خاصیت باعث صرفه جویی در مصرف انرژی و از طرفی کاهش هزینه های تأسیسات ساختمان می گردد، همچنین مصالح پرلیتی تا ۸ برابر مصالح بتنی دارای خواص جذب صدا می باشد، بدین معنی که پرلیت به دلیل داشتن شکل مولکولیc انگلیسی دارای خاصیت جذبی صوت بالایی تا حدود db 160 می باشد. این خصوصیات در دیوارهای پرلیتی نیز مشهود می باشد و یکی از بهترین دلایل برای استفاده از این دیوارها در هتل ها و مدارس و مکانهای امنیتی می باشد.
با توجه به سبکی و راحتی نصب بلوک های پرلیتی سرعت اجرا تا ۳ برابر افزایش می یابد. وزن سبک قطعه، جابجایی آن را تسهیل می بخشد، ساختمان سازی را تسریع می کند و از قیمت اجرا، حمل و نیز تعداد کارگر و مصالح مصرفی می کاهد. همچنین با توجه به روند افزایش قیمت انرژی، عایق بودن بلوک پرلیتی در برابر سرما و گرما علاوه بر صرفه جویی در تجهیز تأسیسات در سطح حرارتی و برودتی، موجب کاهش قابل ملاحظه ای مصرف انرژی خواهد شد.
بتن پرلیتی، نسوز است و تا ۴ ساعت در برابر تست های آتش انجام شده دوام می آورد. بنابراین برای سقف و کف ضد حریق ایده آل می باشد، همچنین برای دیواره های نازک بتنی پانل های پیش ساخته و سازه های بلوکی عایق و مقاوم در برابر اشتعال مناسب می باشد.
بتن پرلیتی به دلیل ساختار متخلخل دارای قابلیت های ابزار پذیری و نگهداری میخ وارد شده می باشد.
بلوک های پرلیتی نسبت به بلوک های سفالی ریزش کمتری دارد.
ملات پرلیتی قابلیت پاشش به انواع سطوح را دارا می باشد.
برای سطح بتن پرلیتی می توان از انواع پوشش مانند: رنگ، گچ، رولکس، کاغذ دیواری و … استفاده کرد.
پرلیت در مقابل ترکیبات اسیدی و قلیایی مقاوم بوده و PH نزدیک ۵.۶ دارد.
بلوک های پرلیتی دارای مقاومت Kg/cm2 84 بوده و نیز پایین بودن مدول کشسان این بلوک ها باعث افزایش پریود نوسانی ساختمان و کاهش نیروی زلزله وارد بر ساختمان می گردد.
برای تولید پرلیت انبساط یافته، ابتدا باید پرلیت را به قطعاتی کوچک، تقسیم شوند و بعد از آن، دانه بندی شوند. این دانه های تقسیم بندی شده، ابتدا در داخل بخش پیش گرم قرار می گیرند و سپس در داخل کوره ای قرار می گیرند که دمای آن در حدود ۷۰۰ الی ۱۱۰۰ درجه سانتیگراد می باشد و دمای کوره در واقع، دمای آن با توجه به ترکیب شیمیایی و میزان آب موجود در آن تعیین می شوند.
دما و حرارت کوره باعث انبساط آن می شود که با کمک جریان هوا به قسمت بالای کوره می رود و همچنین، قطعات و مواد زائد در قسمت پایین کوره قرار می گیرند. این نوع پرلیت، دارای کاربردهای بسیاری است که در ادامه به آن ها اشاره می شود.
▪︎ پرلیت انبساط یافته در تولید و ساخت بتن های سبک وزن استفاده می شود که دارای وزنی کم و چگالی پایینی می باشند و علاوه بر آن، باعث عایق بندی ساختمان و سازه در برابر صدا و صوت می شوند و امکان انتقال حرارت آن ها بسیار پایین است و تا حدود زیادی از پخش آتش به داخل ساختمان جلوگیری می کنند.
البته باید به این نکته توجه داشت که برای ساخت بتن های سبک وزن، به میزان کافی و مناسب از دو ماده ی پرلیت و سیمان استفاده شود و البته ملات های تهیه شده از پرلیت نسبت به ملات های سیمانی دارای وزنی کمتر و عایق صوتی و حرارتی بهتری می باشد.
▪︎ این نوع ماده در صنعت کشاورزی، به عنوان صافی و ساینده کاربرد دارد.
▪︎ جهت عایق بندی کردن فضاهای خالی بین دیوارها از این نوع ماده استفاده می شود.
▪︎ از دیگر کاربردهای این نوع ترکیب، استفاده از آن در جهت پلاستیک سازی و لاستیک سازی می باشد.
▪︎ به کاربرد دیگر این نوع ترکیب انبساط یافته که می توان اشاره کرد، استفاده از آن در صنعت رنگ سازی می باشد.
▪︎ علاوه بر این ها، می توان از پرلیت انبساط یافته برای جذب آب توسط گیاهان به خاک اضافه کرد.
▪︎ همچنین، از آن برای ترکیب با گچ و آزبست استفاده می شود که باعث عایق بندی مخازن و لوله ها و مقاومت آن ها تا دمای ۱۰۰۰ درجه سانتیگراد می شود.
